Toyota Corolla Motor Bölmesi Sigorta Kutusu ve Görevleri

Sürekli olarak sizleri kendi corolla araçlarınız veya almayı düşündüğünüz corolla araçlarınız hakkında bilgilendirmeye çalışıyoruz. Bu yazımızda da toyota corolla arabanızdaki sigorta kutusundan bu sigorta kutusunun nasıl şekillendiğinden ve basit görünse de aslında olası sigorta arızalarında ilk nereyi kontrol etmeniz gerektiği gibi biraz da teknik bilgilerden bahsedeceğiz. Hazırsanız toyota corolla sigorta hakkındaki bu teknik yazımızı yayınlıyoruz.

Motor bölmesindeki ana sigorta kutusu, motor bloğunun sağ tarafında (Türkiye’de sol el sürüşlü modellerde motorun önündeki akü ve depo ünitesinin arkasında) yer alır. Bu kutunun üzerindeki koruyucu kapak kaldırıldığında içindeki birçok sigorta ve röleye ulaşılır. Motor bölmesi sigorta kutusu, aracın yüksek güçlü devrelerinden (şarj sistemi, soğutma fanları vb.) ve motorla ilgili elektronik sistemlerden sorumlu elemanları korur. Örneğin alternatör (dinamo) şarj devresi, bu kutudaki çok yüksek amperajlı sigortalarla korunur. Aracın kullanım kılavuzunda da belirtildiği üzere, sadece orijinal ve belirtilen amperajdaki sigortalar kullanılmalıdır; aksi hâlde yangın veya elektrik arızası riski ortaya çıkabilir​.

Motor Bölmesi Sigortalarının Açıklaması

Motor bölmesi kutusundaki her sigorta belirli bir sisteme aittir. Aşağıda önemli sigortalar listelenmiş ve görevleri açıklanmıştır (sigorta amperajları ve korudukları devreler için kaynaktan alıntılar bulunmaktadır):

• 120A (ALT – Alternatör): Akü şarj sistemi. Bu sigorta alternatörün besleme devresini korur. Arızası hâlinde akü şarj olmaz ve araç elektrik ihtiyacını akü ile karşılamaya çalışır; akü kısa sürede biter ve araç stop eder.
• 50A (ABS NO.1, ABS NO.2): ABS fren sistemi ve ESP. Antilock Fren Sistemi (ABS) ve Elektronik Denge Kontrolü (ESP) donanımı bu sigortalarla korunur​​. Sigortalar patlarsa ABS devre dışı kalır, frenler kilitlenebilir veya ESP devre dışı kalır; araç kaygan zeminde daha tehlikeli olabilir.
• 50A (HTR – Klima sistemi): Isıtma, havalandırma ve klima (HVAC) sistemi. Klima kompresörü, kalorifer fanı gibi elemanları korur​. Bozulursa klima çalışmaz, cam çözücü ve kalorifer elemanları da devre dışı kalır.
• 60A (EPS – Elektrikli Hidrolik Direksiyon): Elektrikli hidrolik direksiyon sistemi. Direksiyon asistan pompalarını ve motorunu korur​. Bu sigorta atarsa direksiyon ağırlaşır veya elektrikli yardım tamamen kaybolur; araç çok zor kontrol edilebilir hale gelir.
• 40A (RDI FAN – Soğutma fanı): Elektrikli motor soğutma fanları. Motorun sıcaklığını koruyan fan sistemini korur​. Patlaması durumunda motor hararet yapar, gösterge ışığı yanar ve araç aşırı ısınabilir.
• 30A (H-LP CLN – Far temizleyici): Ön far temizleme sistemi. Far yıkama motorlarını korur​. Bu sigorta devre dışı kalırsa far temizleme sıvı pompası çalışmaz.
• 25A (WIPER – Ön cam silecekleri): Ön cam silecek motorları. Silecek sistemini aşırı akımdan korur​​. Atması hâlinde silecekler durur; yağmurlu havalarda görüş kaybı önemli bir sorun yaratır.
• 15A (HTR-IG – Klima kumanda devresi): Klima kontrolü. Klima kompresörünün elektrikli kumanda devresini korur​. Atması durumunda klimayı açamazsınız, klima mantığı devre dışı kalır.
• 25A (TAIL – Stop ve park lambaları): Ön arka park lambaları, stop lambaları, plaka ışığı vb. Ön ve arka konum lambaları ile fren lambalarının beslemesini korur​. Yanarsa stop lambaları veya farların düşük konum lambaları çalışmaz, bu da trafik güvenliğini tehlikeye atar.
• 7.5A (IGN – Kontak anahtarı/Marş): Ateşleme ve marş sistemleri. Marş devresi ve elektronik kontrol ünitesinin (ECU) birincil beslemesini korur​. Sigorta atarsa motor marş almaz ve araç çalışmaz.
• 10A (EFI MAIN / ECU-IG – Motor kontrol ünitesi): Motor yönetim bilgisayarı ve enjektörler. Araç bilgisayarının (ECU) ana besleme devresini ve yakıt enjeksiyon sistemini korur​​. Bu sigorta atarsa motor çalışmaz veya aniden stop eder.
• 10A (HORN – Korn): Kornea (korn) devresi. Korna sistemini korur. Patlaması kornanın çalmamasına neden olur​.
• 10A (FR FOG – Ön sis lambaları): Ön sis farları. Ön sis lambalarını korur​. Bozulduğunda ön sis lambaları söner.
• 30A, 15A (H-LP LH/RH LO/HI – Farlar): Ön farlar (yakın ve uzun huzme). Her iki far için ayrı sigortalar bulunur​​. Sigortalar atarsa farlar (düşük/uzun) çalışmaz, karanlıkta sürüş tehlikeli hâle gelir. Çalışan diğer far çalışmaya devam ederken aracın görünürlüğü azalır.
• 15A (CIG – Çakmak/12V priz): 12V güç çıkışları ve çakmak. Araç içi prizleri korur. Arıza durumunda iç prizdeki cihazlar (telefon şarjı vb.) çalışmaz​.

Motor bölmesindeki yukarıdaki sigortaların dışında yedek sigortalar (spare) da bulunur (genellikle 10A, 20A, 30A; kullanılmayan devreler için). Bunlar fabrika tarafından gelecekte kullanılabilecek yedek parça olarak konmuştur. Yedek sigortalar, arıza sırasında geçici kullanım için aynı amperajda uygun bir sigorta takılana kadar bekletici görev görür​. Ayrıca ana akü besleme hattında büyük amperli “fusible link” veya ana sigortalar yer alır (örneğin 100A veya üstü amperajlı); bunlar doğrudan aküden tüm araca giden ana hattı korur. Ana sigortalar atarsa araç hiçbir elektrik almaz ve kesinlikle çalışmaz.

Motor bölmesindeki sigorta kutusu kapağı kaldırıldığında iç düzen bu şekilde görünür. Üst tarafta mavi ve pembe büyük rölelerin yanında çok sayıda mini ve maxi sigorta vardır. Her sigorta, kutu kapağı üzerinde belirtilen numara ve görevle ilişkilidir. Örneğin resimde görülen pembe 25A’lik sigorta ön cam sileceklerini (WIPER) korurken, mavi 15A’lik sigorta ısıtmalı direksiyon devresini (STRG HTR) korur. Kırmızı bir sigorta devre dışı kaldığında mutlaka aynı amperajda yenisiyle değiştirilmelidir; farklı amper değerleri daha geniş arızalara yol açar​.

Motor Bölmesi Sigortalarının Arıza Etkileri

Motor bölmesi sigortalarından herhangi biri patladığında ilgili sistem çalışmaz. Örneğin fan sigortaları (RDI FAN) arızalandığında motor soğutma fanları duracağı için motor hızla aşırı ısınır. Alternatör (ALT) sigortası atarsa şarj devresi kesilir, akü boşalır ve araç durur. ABS/ESP sigortaları atarsa kaygan zeminde fren kontrolleri bozulur. Ateşleme (IGN/AM) sigortaları motorun marş almasını engeller. EFI/ENJEKTÖR sigortaları ateşleme yakıt sistemini devre dışı bırakır, araç çalışmaz veya stop eder. Özetle, yüksek amperajlı sigortaların arızası araç sürüşüne hemen kritik etki yaparken; örneğin kornanın ya da iç aydınlatma sigortasının atması yolculuğu durdurmaz ama ilgili fonksiyonun kaybına yol açar.

Yolcu Bölmesi (İç) Sigorta Kutusu ve Görevleri

Yolcu (kabin) bölmesindeki sigorta kutusu, sürücü tarafında konsolün altında veya kapıya yakın bir panelin arkasında bulunur. Genellikle gizli kapak açılarak erişilir. Bu kutu, araç içindeki elektronik kumandalar, aydınlatma ve konfor sistemlerinin devrelerini korur. Aşağıda iç kabin sigorta kutusundaki başlıca sigortalar listelenmiş ve görevleri anlatılmıştır:

• 10A (TAIL – Park, Stop ve Dönüş lambaları): Ön-arka park lambaları, plaka ışığı ve stop lambalarının beslemesini korur​. Bozulursa park/stop lambaları yanmaz, geceleri fark edilmezlik tehlikesi oluşur.
• 7.5A (PANEL – Gösterge paneli aydınlatması): Torpido üzerindeki gösterge ve düğme ışıklarının beslemesini korur​. Yanarsa gösterge ışıkları, düğme ışıkları sönerek gece sürüşünde yazı/çizelgelerin görünmesini engeller.
• 20A (FR DOOR – Güç ön cam motorları) ve 20A (RL DOOR – Güç arka cam motorları), 20A (RR DOOR): Ön ve arka cam otomatik motorlarının devrelerini korur​. Bu sigortalar attığında ilgili camlar açılıp kapanmaz.
• 15A (CIG – Çakmak/Aux priz): Araç içindeki 12V güç prizini korur​. Patlaması halinde iç prizin bulunduğu kolçak veya torpido cephesindeki çıkışlar çalışmaz.
• 7.5A (ACC – Aksesuar beslemeleri): Müzik sistemi, bazı gösterge işlevleri, dış ayna ayarları vb. aksesuar devrelerini korur​. Bu sigorta atarsa radyo, navigasyon gibi cihazlar ve iç aydınlatmalardan bazılarının çalışması durur.
• 10A (MIR HTR – Ayna ısıtıcılar): Dış dikiz aynalarının ısıtıcı devresini korur​. Bozulduğunda aynalar buzul çözme işlevini kaybeder.
• 7.5A (RR FOG – Arka sis lambaları): Arka sis lambası devresini korur​. Atarsa arka sis lambası yanmaz.
• 7.5A (IGN – Kontak marş): Ateşleme sistemi ve bazı ECU beslemelerini korur​. Bu sigorta patlarsa motor marş almaz.
• 7.5A (METER – Gösterge paneli elektronik devreleri): Gösterge (devir, hız vs.) panosu ve gösterge lambalarını korur​. Yanarsa hız göstergesi, devir göstergesi, uyarı ışıkları kaybolur.
• 15A (SEAT HTR – Sürücü koltuğu ısıtma): Sürücü koltuğu ısıtıcı devresini korur​. Bozulduğunda koltuk ısıtması çalışmaz (konfor sistemi).
• 10A (HTR-IG – Klima kumandası/arka cam rezistansı): Klima kumandası ve arka cam rezistörü ile ilgili devreyi korur​. Bozulursa klima kontrolleri veya arka cam buğu çözücü çalışmaz.
• 25A (DOOR – Merkezi kilit sistemi): Araç içi kapı kilit ve açma butonlarının devresini korur​. Atarsa kapı kilit mekanizmaları çalışmaz, manuel kilitlemek gerekir.
• 10A (STOP – Fren lambaları): Arka fren lambalarını ve yüksek fren lambasını (stop lamp) korur​. Arızalandığında fren lambaları yanmaz; araç arkadan gelen trafik tarafından fark edilmez.
• 25A (ACC-B): Çakmak ve aksesuar beslemesi (alternatif). Genellikle çakmak (CIG) ve aksesuar (ACC) devrelerinin bir kısmını koruyan ikinci bir beslemedir​.
• 15A (FR FOG – Ön sis lambası): Ön sis farlarını korur​. Bozulursa ön sis lambası çalışmaz.
• 7.5A (AM1 – Marş Sistemi): Marş anahtarının bir diğer besleme devresidir​. Patlaması marş basmayı engeller.

Yolcu kabininde ayrıca yedek sigortalar (spare) ve varsa Tip B düzeninde ek bir sigorta paneli bulunabilir. Tip B panelde örneğin 30A POWER (güç camlar) ve 40A DEF (arka cam rezistörü) gibi sigortalar yer alır​. Tipik bir örnek: güç cam sisteminin ana sigortası araçlarda 30A olarak TİP B panelde bulunur. Koltuk altı veya ek modüllerde ek sigorta kutuları nadiren de olsa olabilir; örneğin bazı lüks donanımlarda ek güç koltuk sigortası gibi.

Yolcu Bölmesi Sigortalarının Arıza Etkileri

İç kabindeki sigortalardan biri patlarsa ilgili fonksiyon devre dışı kalır ama motor çalışmaya devam eder. Örneğin pano ışıkları (PANEL) söndüğünde iç gösterge aydınlatmaları yanmaz, çakmak prizi kesilirse cihazlar şarj olmaz. Fren lambası (STOP) sigortası atarsa, fren yapıldığında arkadaki lambalar yanmaz ve kaza riski artar. Kapı kilit (DOOR) sigortası devre dışı kalırsa merkezi kilit çalışmayacağından manuel kilitleme gerekir. Genelde, iç sigorta arızaları kritik güvenlik sistemlerini etkilemez ama konfor ve uyarı sistemlerinde aksama yaratır.

Ek Sigorta Kutuları ve Diğer Koruma Elemanları

Toyota Corolla 11. nesilde motor ve yolcu kabinindeki ana sigorta kutularının dışında nadiren ek sigorta modülleri bulunabilir. Örneğin bazı versiyonlarda şanzıman kontrol ünitesinde veya tavan panelinde ek röle/sigortalar yer alabilir. Ayrıca ana sigorta, rele ve emniyet kabloları (fusible link) araçta önemli rol oynar. Özellikle akü pozitif terminalinde bulunan büyük amperajlı ana sigorta (örneğin 100A veya 140A) tüm elektrik devrelerinin aşırı akımdan korunmasını sağlar​. Bu ana sigorta atarsa araç tamamen elektriksiz kalır. Yolcu bölmesinde ek bir İmmobilizer veya OBD arayüz sigortası yer alabilir; örneğin 7.5A’lik OBD sigortası (9 nolu) arızalanırsa araç teşhis soketi işlevsiz hale gelir​.

Ayrıca bazı modellerde kapı içindeki aux besleme dağıtım kutuları veya elektrikli koltuk gibi özel sistemlerde bağımsız sigortalar olabilir. Ancak sıfırdan 3000 kelime hedefinin ötesine geçmemek için burada ana iki kutu dışındaki tüm küçük sigortalar “ek sigortalar” başlığı altında özetlenmiştir.

Kılavuz ve Diyagramlar

Motor bölmesi ve iç kabin sigorta kutularının kapakları genellikle hangi numaralı sigortanın hangi devreye ait olduğunu gösteren bir etiket içerir. Örneğin motor bölmesi kutusu kapağında “EFI-MAIN, HORN, ABS NO.1” gibi simgelerle sistem adları ve amp değerleri yazılıdır. Ayrıca resmi teknik dokümanlarda bu yerleşimler şematik olarak gösterilir. Aşağıda örnek bir motor bölmesi sigorta kutusu iç yerleşim şeması görülmektedir:

Motor bölmesi sigorta kutusunun şematik şeması. Her kutucuğun yanında sigorta numarası, amperajı ve koruduğu sistem kısaltması yazılıdır. Örneğin “EFI-MAIN 20A” yakıt enjeksiyon sistemini, “HORN 10A” kornayı, “HTR SUB No.3 30A” klima rezistör sistemini temsil eder​. Kullanıcı kılavuzundaki benzer diyagramlar, hangi numaralı yuvada hangi devre sigortasının bulunduğunu belirtir.

Sigorta Arızası ve Bakım Önerileri

Sigorta arızalarını önlemek için, her zaman önerilen amperajda, temiz sigorta kullanılması önemlidir. Kirli veya sıkışmış kontaklar aşırı ısınmaya ve sigortanın gereksiz patlamasına neden olabilir. Arıza durumunda önce sorumlu sigortayı kontrol edip (delik veya kopukluktan tespit edilir) sağlam bir yedekle değiştirmek gerekir​. Sigorta değiştirirken kesinlikle orijinal tip ve amperaj tercih edilmeli, yüksek değerli veya farklı tipte sigorta kullanılmamalıdır. Eğer belirtilen amperajda yedek sigorta yoksa geçici olarak belirtilen amperajdan düşük bir sigorta takılıp acil durum atlatılabilir​, ancak bu her zaman araç çalıştırıldığında tamamen değiştirilmeli ve uzman kontrolleriyle neden patladığı araştırılmalıdır.

Sonuç

Toyota Corolla 11. nesil araçtaki sigorta sistemleri, motor yönetimi, fren-açık sistemleri, aydınlatma ve konfor donanımları gibi birçok devreyi korur. Motor bölmesindeki yüksek akım sigortaları ve yolcu kabinindeki düşük akım sigortaları, her biri sorumlu oldukları sistemin güvenli çalışmasını sağlar. Bir sigortanın arızalanması ilgili sistemin tamamen devre dışı kalmasına yol açar; bu yüzden olası arıza durumunda öncelikle ilgili devre sigortası kontrol edilmelidir. Kullanıcı el kitapçığındaki diyagramlar ve bu yazıda verilen açıklamalar, sigorta kutularının yerlerini, her bir sigortanın görevini ve arıza etkilerini anlamaya yardımcı olacaktır. Her sigorta kutusunun kapağındaki etiketler ve ilgili teknik kaynaklar mutlaka takip edilmelidir​.

Siz de eğer corolla arabanızla ilgili elektriksel ya da sigorta sorunları yaşadıysanız bu deneyimlerinizi bizimle aşağıda paylaşabilirsiniz.